Бұл кітапхананы 2000 жылы энтузиастардың бірі жинай бастаған. 2013 жылы қалада «Павлодар география үйі» қоғамдық бірлестігі пайда болғанда, сол кездің өзінде 900-ден астам томнан тұратын кітаптар жинағы осы ұйымның алғашқы коллекцияларының негізіне енді. Қазір жинақта 17 сөре бар, мұнда кітаптар саны үнемі өсіп келеді.
Кітаптар жинағы бөлімдер бойынша орналасқан. Біріншісі «География» деп аталады; мұнда осы керемет ғылымның көптеген салаларына, сондай-ақ әлемнің бірнеше бөлігіне немесе бірнеше мұхиттарға қатысты кітаптар, атластар бар. Одан кейін картография және әлеуметтік-экономикалық география сияқты бөлімдер, содан кейін мәдениет географиясы, халық, әлеуметтік, экономикалық география салалары.
Содан кейін оқырман физикалық географияға, оның салаларына арналған кітаптарды таба алады: биогеография, геоморфология (және геология), гидрология, гляциология, климатология, палеогеография. Медициналық география, рекреациялық география (планетаның туристік ресурстары туралы) және әлемді зерттеу туралы әдебиеттерді де оқи аласыз. Мұнда белгілі ғалымдар мен діндарлардың өмірін сипаттайтын «Географтар мен саяхатшылар», саяхатшыларға кеңес, жабдықтар, көлік және т.б. туралы ақпарат беретін «География тарихы», «Практикалық туризм», саяхаттың сипаттамалары бар «Саяхат және экспедициялар», бірден бірнеше мұхиттарға немесе әлемнің бөліктеріне арналған «Топонимика» бар.
Осы қоғамдық кітапханаға келген кез-келген жан алфавиттік ретпен әлемнің бөліктері, мұхиттар туралы, содан кейін әлемнің барлық дерлік мемлекеттері туралы кітаптардың бөлімдерін таба алады. Ең үлкен бөлім Қазақстанға арналған – еліміздің қалалары мен ауылдары, су қоймалары, осында тұратын этностардың мәдениеті, экономикасы мен қоғамдық өмірі, республиканың зерттеушілері, оның ежелгі өткені туралы әдебиеттер тұтас бір шкафта орналасқан. Сонымен қатар, бірнеше сөрелер Павлодар облысының географиясы мен өлкетану жайлы кітаптарға арнайы бөлінген.
Ресей, Германия, Беларусь, АҚШ, Қытай, Украина, Өзбекстан, Қырғызстан және басқа елдер туралы көптеген кітаптар жиналған. Әйнектің астында өте сирек кездесетін үлгілер сақталады. Олардың көпшілігі жарты ғасырдан астам уақыт бұрын жарық көрді. Бірақ өткен ғасырдың үлгілері де бар, мысалы, 1881 жылы Санкт-Петербургте жарық көрген Модест Богдановтың «Орыс фаунасының тағанағы» кітабы немесе ХІХ ғасырдың 60-жылдарындағы француз тіліндегі вулкандар туралы кітап. Жалпы, осы кітапханадан 21 кітап С. Торайғыров атындағы Павлодар облыстық кітапханасы құрастырған «Павлодар облысының кітап ескерткіштері жинағына» енгізілді. Авторлар сыйға тартқан, автор жазулары бар кітаптар бөлек сақталады.
2018 жылы Павлодар география үйі өзінің дербестігін сақтап, «QazaqGeography» республикалық қоғамдық бірлестігінің аймақтық өкілдігіне айналды (бұрынғы атауы – «Қазақстан ұлттық географиялық қоғамы»). Кітапхананы дамытуға жүздеген мың теңге жұмсалды. Дәл сол жылы қараша айында кітапхана ресми түрде ашылды.
География үйінің мүшелері өздерінің туындыларын өсіруді және оны әлемдегі ең үлкен географиялық кітапханаға айналдыруды мақсат етті. Жерлестерімізге осы өршіл мақсатқа жетуге көмектесуге шақыратын ашық хат-үндеу бұрын ПавГеоның ресми сайтында және бірден үш павлодарлық газетте жарияланған болатын. Кітапхана кураторы Павел Леонов (суретте), ұйым белсенділері ғылыми және танымал ғылыми әдебиеттерді көрсету, географиялық білімді тарату үшін жиі білім беру көрмелерін (өз базасында, басқа ұйымдарда, қалаларда, шетелде) өткізеді. Мұнда сақталған кітаптар орыс және қазақ тілдерінде жазылған, бірақ неміс, ағылшын, поляк, чех және басқаларында даналары бар.
Қоғамдық географиялық кітапхана өте жайлы. Мұнда саяхат, туризм, география, табиғат, өлкетану журналдарына жеке сөре арналған. Кітапханаға жазылуға болады. Мұнда отырып, кітап оқып қызықты уақыт өткізуге болады. Бұған географиялық экспонаттар коллекциялары және өзіндік атмосфера әсер етеді. Бөлменің өзі портреттермен және ғылым мен оқу туралы қанатты сөздермен безендірілген.
Бұл «ғылым ғибадатханасында» тек павлодарлық, қазақстандық қана емес, сонымен қатар шетелдік ғалымдар да жиі кездеседі: ғылым кандидаты Светлана Могилюк (Павлодар), география ғылымдарының докторы, Улудаг университетінің профессоры (Бурса қаласы, Түркия) Емин Атасой, Ресей Ғылым Академиясының академигі, Дала институты жұмыс істейтін Оренбург қаласының Орыс Географиялық қоғамының вице-президенті Александр Чибилев, Мәскеуден келген ОГҚ-ның тағы бір вице-президенті Владимир Колосов және әріптестері, Орыс Географиялық қоғамының Омбы, Алтай мемлекеттік педагогикалық университетінің (Барнаул) және МГИМО (Мәскеу, суретте) ғалымдары, Нұр-Сұлтан, Алматы, Қарағанды, Иркутск облысынан келген саяхатшылар және т.б. Қазақстан мен Ресейдің жоғары оқу орындарының студенттері, магистранттары, сондай-ақ балалар кітаптармен жұмыс істеуге жиі келеді. Олар үшін бөлек сөре бар.
Қалай келуге болады? Еріктілер құрған бұл қызықты кітапханаға кез-келген турист бара алады. Тек бұл жерге келетініңізді 87056142254 телефоны арқылы хабарлағаныңыз жөн. Қоғамдық географиялық кітапхана География үйінің кеңсесінде, Луговая көшесі, 16 (Инвесторлар үйі), екінші қабатта, 210 кеңсесінде орналасқан. Ол Ертіс өзенінің жағасында, Павлодардың солтүстік-батыс бөлігінде.
Мұнда 115 және 152 маршруттық таксилер, сондай-ақ 9, 10, 16, 18, 21, 22, 27 нөмірлі автобустар жүреді. Бағдар үшін: Инвесторлар үйінің жанында Естай атындағы Мәдениет сарайы, «Сарыарқа» қонақ үйі және Благовещенск кафедралды соборы орналасқан.
Антон Сергеев
Фото Павлодар География үйінің мұрағатынан алынды