«2020 жылдың соңында «Avalon Travel Guides» сериясынан Бұйратаудың туристік карта-схемасын жариялау - бұл «Авалон» қоғамдық қоры «Бұйратау» ұлттық паркімен тығыз ынтымақтастықта екі жылға жуық Жаһандық Экологиялық Қордың БҰҰДБ арқылы Қазақстанда іске асырылатын шағын гранттар бағдарламасының қолдауымен айналысқан ауқымды жобаның нәтижелерінің және құрамдас бөліктерінің бірі», - деді sayahatnews.kz сайт журналисіне қарағандылық «Авалон» тарихи-географиялық қоғамы» ҚҚ президенті Виталий Шуптар. «Айтпақшы, бұл жобаның идеясын біз ұлттық парк директорының орынбасары Елеусіз Мизембаевпен бірге жүзеге асырдық және саябақты одан әрі қолдау оны сәтті жүзеге асырудың кепілі болды».
Оның айтуынша, «Бұйратау» МҰТП мысалында экотуризмді дамыту арқылы жергілікті халық үшін биоалуантүрлілікті және қызметтің балама түрлерін сақтаудың тұрақты әдістерін енгізу» ұзақ атауы бар жоба ұлттық парк аумағында және оның маңында экологиялық туризмді дамыту үшін ойластырылған болатын.
Картадан бөлек, «авалоншылар» Алғабас ауылында қонақ үйлер салып, жергілікті тұрғындарды туристермен жұмыс жасаудың қыр-сырына үйретті. Олар Молодежный кенті мектептерінің бірінде мектеп жанындағы үйірме сабақтарын ұйымдастырды және тұрақты өткізіп тұрды, Бұйратауда Молодежный және Осакаровка мектеп оқушыларына арналған экотуристік жастар лагерінің екі ауысымын өткізді. Жобаны жүзеге асырушылар ұлттық паркте инфрақұрылымды дамыту мәселелерімен айналысты, мысалы, екі демалыс орнын жабдықтап, жабайы табиғатты бақылау үшін екі пункт орнатты.
В.Шуптар «Авалон» қорының мүшелері осы жерлердің туристік әлеуетіне көбірек назар аудару үшін журналистер мен туроператорлар үшін Бұйратауда ақпараттық тур өткізгенін, туристердің осы жерлерге саяхаттауға қызықты және ыңғайлы болуы үшін басқа да көптеген іс-шаралар жасағандығын, ал ұлттық парк пен жергілікті халыққа бұл тиімді болғанын атап өтті.
«Көбісі мұның бәрі не үшін жасалғанын және, тиісінше, Бұйратауға не себепті бару керектігін сұрайтын шығар? Шын мәнінде, біз жасаған карта, әдеттегідей, тек карта ғана емес, сонымен қатар тәуелсіз саяхат үшін көптеген практикалық ақпарат бар шағын нұсқаулық, бұл сұраққа дәл жауап береді, бірақ мен бұл сұраққа екі ауыз сөзбен жауап беруге тырысамын», - деді Виталий Шуптар. - Біріншіден, Бұйратау – бұл көптеген жануарларды көруге болатын орын – бірінші кезекте арқар, марал, елік және бизон (және біз орнатқан бақылау бекеттерінен мұны істеу әлдеқайда ыңғайлы болады). Екіншіден, бұл ормандар даламен және жартасты таулармен кезектесетін таңғажайып ландшафттар (мұның бәріне Сұңқар тауларындағы Жаушоқы шоқысынан немесе Ақдым шыңына көтеріле отырып көз салуға болады). Үшіншіден, бұл тарихпен көрнекі түрде танысу мүмкіндігі (мысалы, Орталық Қазақстан аумағындағы түркі тас мүсіндерінің ең үлкен жинағы болып табылатын Құмай археологиялық кешені де осы жерде орналасқан). Бұл тек бастама үшін, сондай-ақ, мұнда жету қиын емес, мысалы, елордадан.
Сұхбаттасушы картаны жасауға қанша ақша және қанша уақыт кеткенін айту қиын, өйткені кез-келген мүмкіндік, аймаққа кез-келген сапар, тіпті оның негізгі мақсаты басқа нәрсе болса да, мысалы, семинар немесе жұмыс кездесуін өткізу, өндіріс бастамашылары кейінірек картаға енген ақпаратты жинау үшін пайдаланды. Екі жыл ішінде олар он рет болған шығар, сондықтан олар аумақты егжей-тегжейлі зерттей алды.
Нәтижесінде олар картаны үш тілдік нұсқада жасады: қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде - әр тілде 3000 данадан.
«Картада Бұйратау туристік нысандарының шолу сызбасынан және оған іргелес аумақтан басқа Алғабас ауылы мен Ақдым шыңы маңайының карталары, Сұңқар тауларының картасы бар. Сонымен қатар, басылымға Ерейментау қаласы, Молодежный кенті және Алғабас ауылының жоспарлары енгізілді. Бұған қоса, бұл басылым, алдыңғы Авалон карталары сияқты, туристік нысандар туралы ақпаратты, сондай - ақ көлік қатынасы мен тұру бойынша практикалық минимумды қамтиды», - деп атап өтті «Авалон» қорының басшысы. - Карта тегін таратылады және қазіргі уақытта Қарағанды, Жастар және Ерейментау қалаларында ғана емес, сонымен қатар Алматы, Павлодар, Көкшетау, Орал, Ақтөбе және елордадағы серіктестерімізде де қол жетімді».
Әдеттегідей, авторлар негізгі веб-картографиялық жүйелерде аумақты мүмкіндігінше пысықтауға тырысып, баспа нұсқасымен шектелмеді: «Google Maps», «OpenStreetMap», «Wikimapia» және «Яндекс.Карталар». Олар 100 шақырымнан астам жол, соқпақ және туристерді қызықтыратын 40-қа жуық нысанды қосты. Олардың барлығы әлі бекітілген жоқ, бірақ Виталийдің айтуынша, бұл уақыт еншісінде.
Ол карта-схеманы жасаушылардың барлық күш-жігері зая кетпейді деп үміттенеді, ал келесі жылы шектеу карантиндік шаралары алынып тасталып, туризм өзінің әдеттегі ауқымына қайта оралған кезде, көптеген адамдар осы екі жыл ішінде жасаған жұмыстарын бағалай алады, соның ішінде олардың келесі картасы, қазірдің өзінде мақтан тұтады.
«Туристік картография саласындағы жұмысымыз жалғасуда. Қазіргі уақытта біз БҰҰДБ қолдауымен Сайрам-Өгем ұлттық паркі мен «Көлсай көлдері» ұлттық паркінің карталарымен жұмыс істеп жатырмыз. Екеуі де жақында туылады. Сондықтан жаңалықтарды қадағалаңыз», - деді Виталий Шуптар сайт оқырмандарына.
Антон Сергеев