Мәселелер мен ұсыныстар «Атамекен» ҰКП-ның Шығыс Қазақстан филиалында онлайн режимінде талқыланды. Қорғалатын орман аумақтарында жер қорын ұзақ мерзімге жалға алу кезінде Өскемен қаласының маңында бірнеше тау шаңғысы базаларын құруға мүмкіндік берді. Олар көктем-қыс мезгілінде танымал және сұранысқа ие. Иелері, мысалы, лифт-фуникулярларды салу кезінде қиындықтарға тап болғандарын айтады.
- «Шығыс Қазақстанда туризмді дамыту мүмкін емес, жалпы, барлық жерде мүмкін емес», – деді «Центр-С» ЖШС директоры Александр Чиликин. - Жеке маған базаға Түркиядан, Польшадан инвесторлар келді, «Алтай Альпісі» курортының одан әрі дамуына үлестерін ұсынды. Бірақ мәселе жерге меншіктің болмауына қатысты болған кезде, іс тоқтап қалды. Яғни, инвесторлар арасында бір мәнді ұстаным бар, жерге меншік болмайынша, ешқандай инвестиция болмайды.
Кәсіпкерлер Үкімет деңгейінде ауыр мәселені бірнеше рет көтерді, бірақ оны шешуге көптеген факторлар әсер етеді.
ҚР Экология, Геология және табиғи ресурстар министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті ведомствоның туроператорлардың жерді жеке меншікке сатып алуына қатысты заң жобасын әзірлегенін хабарлады. Алайда заңнамаға түзетулер енгізілген жоқ.
Мүмкін, бұл қазақстандықтардың жерді жеке меншікке сатуға өте теріс көзқараста болғандығымен де байланысты шығар. Жұртшылық тек орман алқаптары ғана емес, ауылшаруашылық алқаптары да шетелдік компаниялардың қолында болуы мүмкін деп қорқады.
«Центр-С» ЖШС директоры Александр Чиликиннің айтуынша, ешкім жерді, тіпті егер ол жеке меншікте болса да, қалтасына салмайды және шетелге алып кетпейді. Сондықтан, оның айтуынша, мәселені шешу керек. Александр жақында орман қорына кабельдік көліктер салғанын мойындады, бірақ банк оларды кепілге ала алмайды. Жалға берушінің көзқарасы бойынша мұндай жер және онда орналасқан мүлік заңды құндылықты білдірмейді.
– Тағы да айтамын, біздің сала қаржыландырылмайды. Ал менде тау-кен нысанын ауқымды дамыту үшін өз инвестицияларым жоқ, - дейді кәсіпкер.
Бірақ бұл жағдайдан шығудың жолы бар. «ШҚО орман, ағаш өңдеу және жиһаз өнеркәсібі кәсіпорындарының Өңірлік Қауымдастығы» ЗТБ президенті Виталий Чернецкий ұзақ мерзімді жер пайдалану шарты негізінде аталған аумақта орман алқабын отырғызу және өсіру міндеттемесінің орнына оларда құрылыс жүргізген кәсіпкерлерге мемлекеттік орман қорының жерлерін беруді ұсынды. Осыдан кейін ғана кәсіпкер оның орнына қажетті жер учаскесін алады.
- Біздің Шығыс Қазақстан облысында ерекше қорғалатын табиғи аумақтармен бірге 3,5 миллион гектар мемлекеттік орман қоры және 9 миллион гектар мемлекеттік жер қоры бар. Негізінде, «Алтай Альпісі» демалыс базасының жанында сіз меншік иесі балама беруге дайындайтын мемлекеттік жер учаскесін таба аласыз», – деп атап өтті Виталий Чернецкий.
Естеріңізге сала кетейік, Қазақстан Президенті таяу жылдары ЖІӨ-дегі туризм үлесін 8% - ға дейін жеткізу міндетін қойған болатын, бірақ бұл міндетті жермен байланысты мәселе шешілмейінше, шешу мүмкін емес.
Автор: Дмитрий Крюкович
Фото: Ермек Иманғазинов