ЖАҢАЛЫҚТАР

ШҚО-дағы саяжай алабы реликті көлге қауіп төндіруде

2020-10-14 10:49
Қоғам белсенділері мен экологтар дабыл қағуда, алайда заң бойынша су қоймасына іргелес аумақ жеке меншік болып саналады. Түсініксіз қисынға сәйкес, тексеруші құрылымдар тексерулер жүргізіп, айыппұл салуға қорқады. Көрші тұрудың қауіптілігі ғимараттар мен моншалардың тікелей жағалауда орналасқандығымен байланысты. Жер асты сулары арқылы ағынды сулар көлге түсіп, микрофлораны жояды.

Шалқар көлі Сібе көлдері жүйесіндегі үшінші су қоймасы болып саналады. Ұлан ауданы он жыл бұрын жерді белсенді түрде тарата бастады. Содан кейін рекреациялық су аймақтары туралы заң болған жоқ және контейнерлерлі үйлер тікелей судың жанында орналаса бастады. Бір маусымда жағалауда төрт мыңға жуық адам болуы мүмкін. Шын мәнінде, бұл орташа ауылдың мөлшері. Кәріз жүйесі жоқ, үй иелері мен қонақтар қарапайым шұңқыр дәретханаларды пайдаланады. Нәжіс ең улы заттардың бірі болып саналатыны белгілі. Кез-келген оқушы нитраттар мен нитриттер судың табиғи-сілтілік тепе-теңдігін бұзатынын растайды. Кейбір өсімдіктер өсуде баяулайды, ал басқалары, керісінше, ашытқы сияқты көтеріледі. Мұндай теңгерімсіздік оттегінің Судан шығарылуына, балықтың жойылуына және резервуардың өліміне әкелуі мүмкін. Көлді қайта жандандыру үшін үлкен қаражат қажет болады. Жергілікті заң бұзушылар мұндай бюджетті көтере алмайтыны рас.

Алғашқы Сібе көлінде де дәл осындай жағдай орын алды. Бұл саяжай ауылын өз араларында «Жергілікті Рублевка» деп атайды. Мұнда бай азаматтар өздерінің коттедждерін тұрғызуда. Мәселе бірдей: қалыпты кәріздің болмауы және ағынды сулардың табиғи бассейнге ағуы.

Қазір қоғам белсенділері проблемалық су айдындарында талдау жүргізуді бастамақ. Су құрамы ШҚО-ның бірегей туристік нысандарына қаншалықты зиян келтірілгенін көрсетеді. Ең дұрысы, құқық қорғаушылар екі Сібе көлінің жағалауынан жазғы коттедж инфрақұрылымын жою үшін күресуге дайын. Әрі кетсе, бұл жерлерде аймақ бойынша жаяу жүретін туристік топтарға аялдау базасын қалдыруға болады.

Автор: Дмитрий Крюкович
Фото: Ермек Иманғазинов