ЖАҢАЛЫҚТАР

Қазына аралы

Павлодар облысының жерінде мұқият саяхатшы 100 немесе 200, тіпті 300 жыл бұрын өмір сүрген адамдардың қолында болған және ерлердің қолынан өткен мундирлер, әйелдердің қолынан өткен халаттары мен орамалдары арқылы нағыз тарихты кездестіре алады. Бұл оқтар мен түймелер, зергерлік бұйымдар мен тиындар, гильзалар мен пышақтар. Бір данада керексіз зат болып көрінуі мүмкін, ал коллекция ішінде нағыз мәдени мұраға айналады.





Павлодарлық Максим Рудаков және оның ағасы Сергей – өлкенің өмірбаянының осындай өлкетану куәліктерін іздеумен шындап айналысқан қаладағы жалғыз адамдар емес. Бұрынғы ауылдар, зәйімке, фермалар, базарлар, жолдар, пикеттер орнында қалған ежелгі заттарды іздеп, барлық демалыс күндерін қиып, өз көліктерімен жүздеген шақырым жол жүруге дайын.



Жақында Максим пікірлестеріне ХХ ғасырдың басындағы қазақ күмісінің тұтас топтамасын көрсетті. Бұл жүзіктің бөліктері, сырғалар, сақиналар, алқалар және тағы басқалар.



Максим жинаған барлық заттар Павлодар облысының әр жерінен әр жылдары табылған. Ол мұндай қазыналардың едәуір бөлігі жер астында жасырынады, жер бетінде жатпайтынын айтады.



Осындай олжаларды табу үшін М.Рудаков ағасы Сергеймен бірге Ертіс бойымен көп саяхаттайды. Алайда, осындай қызықты артефактілердің жасырылатын жерлерін білу үшін олар аймақтың тарихы туралы көптеген құжаттарды, кітаптар мен мақалаларды оқып шығуы керек, содан кейін ғана серіктерімен бірге бағыт құрып, жолға шыға алады.




Мұндай қазына іздеушілер ең бастысы тапқан заттарының мемлекет пен ғылым үшін құнды екенін ұмытпау керек. Сондықтан оларды үйде ұстап қана қоймай, ғалымдарға, мысалы, этнографиялық, өлкетану, археологиялық және сол сияқты заттарды зерттеумен, сақтаумен және экспонаттаумен айналысатын мұражайға, университетке, зерттеу институтына, орталыққа немесе қоғамдық ұйымға тапсыру керек. Бұл қазынаны Павлодар өңіріндегі Ертістің бай мәдени қабаты сақтап отыр.

Антон Сергеев
Фото автордыкі